Edukacja Jaki problem rozwiązuje Bitcoin? 24/10/2020

W skrócie:

• Sieć Bitcoin eliminuje pośredników w transakcjach elektronicznych.
• Tworzy system płatności, gdzie środki przekazywane są bezpośrednio od nadawcy do odbiorcy.
• Rozwiązuje problem podwójnego wydania tych samych środków w płatnościach elektronicznych.
• Zmienia zasady emisji pieniądza usuwając centralnego emitenta z systemu.
• Wprowadza pełną transparentność systemu monetarnego - podaż pięniądza w obiegu w każdej chwili jest znana i nie podlega zmianie poza ściśle określonymi, z góry ustalonymi regułami.
• Nowe bitcoiny trafiają do obiegu jako nagroda dla górników w zamian za weryfikację i dopisanie nowych transakcji do globalnego rejestru (blockchain)
• Co ok. 4 lata nagroda, a więc i skala inflacji, jest zmniejszana o połowę (aktualnie 6.25 BTC)
• Obecnie w obiegu istnieje 18.5 miliona bitcoinów. Do roku ok. 2140 do obiegu trafi pozostałe 2.5mln ze wszystkich 21mln, które kiedykolwiek będą istniały.

W poprzednim artykule, pisaliśmy o tym jak działa Bitcoin. Poniżej postaramy sie wstępnie wyjaśnic jaki problem rozwiązuje sieć Bitcoin.

W związku z tym, że protokół Bitcoin jest tak drastycznie różny od tradycyjnego systemu bankowego, zrozumienie na czym polega fundamentalny problem który rozwiązuje, wymaga najpierw zrozumienia kilku innych ważnych koncepcji.

Wymiana gotówkowa

Transakcja gotówkowa zazwyczaj nie wymaga angażowania stron trzecich. Przekazujac komuś gotowkę nie trzeba nic weryfikować z wyjątkiem autentycznosci przekazywanego banknotu lub bilonu, co w praktyce przy niewielkich kwotach jest pomijane.

W przypadku płatności elektronicznych, sytuacja się znacznie komplikuje, ponieważ informację bardzo łatwo skopiować (pliki ze zdjęciami, muzyką, filmami, etc). Powoduje to powstanie ryzyka oszustwa, np. w postaci nieautoryzowanego skopiowania cyfrowej waluty i wydania jej w kilku miejscach jednocześnie.

Problem podwójnego wydatku (ang. double spend problem)

Łatwość kopiowania cyfrowej informacji jest głównym problemem z "cyfrową gotówką", czyli takim środkiem płatności, który moglibyśmy przekazać komuś przez internet, bezpośrednio ("z ręki do ręki"). Ten problem nie istnieje w przypadku fizycznej gotówki, ponieważ otrzymując do ręki banknot lub bilon, możemy być pewni, że płacący fizycznie się go pozbywa, a więc nie istnieje możliwość wydania go ponownie przez tą samą osobę. Problem podwójnego wydatku polega na ryzyku, że płatnik dokona kopii cyfrowego pieniądza i wyda te kopie w kilku miejscach jednocześnie, efektywnie zwiększając podaż pieniądza w systemie, powodując inflację.

Jednym z rozwiązań tego problemu jest znana nam z powszechnych płatności elektronicznych centralizacja, czyli umieszczenie zaufanego pośrednika pomiędzy stronami transakcji.

Centralizacja

W tradycyjnym systemie płatnosci elektronicznych jakie znamy m. in. z popularnych stron ecommerce, gwarantem poprawności przeprowadzonej transakcji w internecie jest procesor (bramka) płatnosci oraz bank. Pomijając detale, bank, mając dostęp do informacji o wysokości Twojego salda, gdy dokonujesz płatnosci w internecie, gwarantuje że odejmie należną kwotę z Twojego rachunku i doda taką samą kwotę na rachunku odbiorcy. Na banku spoczywa odpowiedzialność weryfikacji i ewentualnego zablokowania transakcji, na ktorą nie masz środków.

Jest to system dość efektywny, ponieważ w uproszczeniu mowiąc, to system bankowy prowadzi rachunkowość i kontroluje poprawność ksiąg i wpisów w odpowiednie rubryki „winien” i „ma”. System ten, wymaga jednak powierzenia zaufania bankom komercyjnym w zakresie ochrony naszej prywatności oraz bezpieczenstwa i zapewnienia dostępu do środków. Wymaga on rownież powierzenia zaufania bankowi centralnemu, że nie będzie z czasem dewaluował własnej waluty rozliczeniowej.

W przypadku transakcji elektronicznych/bezgotowkowych, problem jest duzo bardziej skomplikowany przez wpsomniany wyżej problem podwójnego wydatku.

Globalna baza danych

Główna idea sieci Bitcoin pozwalająca na eliminacje pośredników w transakcjach elektronicznych jest to prosta, ale rewolucyjna koncepcja wspólnego, publicznego rejestru transakcji.

Można o nim myśleć jak o bardzo długim pliku zawierającym całą historię wszystkich transakcji jakie miały miejsce w obrębie sieci. Kopia tego pliku znajduje sie na tysiącach (a może już nawet setkach tysięcy) komputerów na całym świecie, które komunikując się głównie (ale nie tylko) przez internet wymieniają się najaktualniejszą wersją pliku-rejestru z transakcjami, tworzac sieć Bitcoin.

Dzięki temu globalnemu, publicznemu rejestrowi, jesteśmy w stanie stwierdzić jakie transakcje miały miejsce, w jakiej koleności. Uczestnicy systemu, poprzez oprogramowanie, potrafią zweryfikować czy dane bitcoiny mogą być wydane i kto jest ich właścicielem (kto ma prawo je wydać). W efekcie jest to rozwiązanie problemu podwójnego wydatku w płatnościach elektronicznych bez udziału zaufanego pośrednika w transakacji.

Transparentność systemu monetarnego

W scentralizowanym systemie walut narodowych jaki znamy, jedynym emitentem waluty rozliczeniowej jak PLN jest Bank Centralny. W przypadku Polski jest to oczywiście Narodowy Bank Polski.

Bitcoin jest systemem zdecentralizowanym i nie istnieje tu pojęcie centralnego emitenta. Jednak mimo tego, nowe bitcoiny wciąz trafiają do obiegu (aktualnie w tempie 6.25 btc na ok. 10min).

Bitcoin posiada pewne unikalne, kluczowe cechy, które powodują, że zaproponowany ekosystem monetarny jest wyjątkowo przejrzysty:

• Decentralizacja - brak centralnego podmiotu odpowiedzialnego za którykolwiek element sieci
• Jawna, w każdej chwili weryfikowalna podaż środka płatniczego w obiegu
• Ograniczona z góry, niezmienialna podaż pieniądza w obrębie systemu
• Jasne zasady emisji nowych "monet" (jako nagroda za zabezpieczanie sieci i aktualizację rejestru transakcji)

Oznacza to, że sieć Bitcoin i jej natywna waluta - bitcoin nie są podatne na manipulacje ze strony rządów i banków centralnych, tak jak to ma miejsce w klasycznych walutach emitowanych przez państwa i instytucje finansowe.

Obecnie (stan na październik 2020) w obiegu jest ponad 18.5mln bitcoinów. Inflacja wynosi 6.25 BTC co 10minut.

Podsumowując, Bitcoin rozwiązuje kilka problemów, w szczególności: usuwa konieczność udziału pośrednika w transakcjach internetowych, wprowadza przejrzyste zasady w ekosystemie monetarnym, który jest niezależny od banku centralnego jakiegokolwiek kraju. Powoduje to, że Bitcoin jest siecią umożliwiającą ludziom dokonywanie transakcji online niezależnie od wszelkich granic państowych, embarg, mechanizmów cenzury czy ograniczeń dostępu do tradycyjnej bankowości.